Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG) był najpopularniejszym programem wspierającym rozwój innowacyjnych przedsiębiorstw oraz konkurencyjność polskiej gospodarki w latach 2007-2013. W ramach POIG do dnia dzisiejszego zatwierdzono 18 077 projektów na kwotę łącznego dofinansowania 47,92 mld zł. Alokacja POIG wynosiła 10,18 mld euro, z tego 8,65 mld euro pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). W latach 2014-2020 program POIG zostanie zastąpiony przez Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (POIR). Alokacja w ramach tego nowego programu jest bardzo zbliżona do POIG i wynosi 10 187,5 mld EUR w tym 8 614,1 mld EUR z EFRR. Należy mieć jednak na uwadze, że mapa pomocy regionalnej na lata 2014-2020 wskazuje na obniżenie poziomu dofinansowania średnio od 5 do 15 proc. Zatem realnie dofinansowanie powinno otrzymać znacznie więcej projektów niż w historycznym już programie POIG.
Nowy Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (POIR)
Nowy program dotacyjny jest największym, po programie Infrastruktura i Środowisko, priorytetem unijnej polityki spójności na poziomie krajowym.
Najważniejszym celem przyświecającym programowi Inteligentny Rozwój jest wspieranie przedsiębiorstw innowacyjnych poprzez szczególny nacisk na działalność badawczo-rozwojową. Hasłem programu jest „wsparcie projektów od pomysłu do rynku”. Należy przez to rozumieć, że program Inteligentny Rozwój będzie otaczał swoim zasięgiem cały cykl powstawania innowacji: od fazy kreacyjnej, gdzie będziemy inkubować nowatorskie pomysły poprzez nadanie im ostatecznego kształtu w iteracyjnym modelu badawczo-rozwojowym, przez przetestowanie prototypu w skali demonstracyjnej, aż po najbardziej kapitałochłonne wdrożenie oraz uruchomienie produkcji i sprzedaży udoskonalonego lub nowego produktu. Niezwykle istotne będzie także tworzenie i rozwijanie współpracy pomiędzy biznesem a nauką (według rządowych planów do 2020 r. poziom nakładów na badania i rozwój ma przekroczyć 2% PKB obecnie jest to 0,9% PKB). Skok cywilizacyjny jaki ma dokonać się w ciągu następnych siedmiu lat nie będzie możliwy bez dobrej
współpracy środowiska naukowego, biznesowego i administracji. Polskie władze chcą, aby rozwijający się potencjał rodzimego świata 
nauki stał się najważniejszym orężem budowania biznesowej przewagi konkurencyjnej. Realizując stojące przed nami plany rozwojowe, do końca 2022 roku Polska znajdzie się wśród 20 najbogatszych państw świata (obecnie jesteśmy na 25 pozycji). Już w roku 2016, długość autostrad i dróg ekspresowych będzie większa niż w Wielkiej Brytanii. Będziemy wtedy piątym państwem w Europie, a przed nami będą tylko Niemcy, Francja, Hiszpania i Włochy.
Czym będą się różniły dotacje w latach 2014-2020?
Nowe dotacje w latach 2014-2020 będą wykazywały znaczące różnice w stosunku do dotacji w latach 2007-2013. W związku z różnym poziomem ryzyka w zależności od tego na jakim etapie jesteśmy: badania, prace rozwojowe, testowanie czy wdrożenie do produkcji, będą wprowadzane różne formy unijnego wsparcia – dotacje,
instrumenty zwrotne, a także finansowanie mieszane. Dodatkowo preferowane będą „inteligentne specjalizacje”. Są to obszary 
gospodarki i nauki uznane jako posiadające największy potencjał rozwojowy w skali zarówno regionalnej jak również krajowej. Ważnym filarem nowego budżetu będą także ekoinnowacje mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko (emisja gazów cieplarnianych, zanieczyszczeń wody itp.).
Szczególną dotacyjną opieką zostaną otoczone firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw tzw. MSP. Firmy duże (posiadające wskaźnik zatrudnienia większy niż 250 osób) będą miały znacząco ograniczony dostęp do dotacji. Jedynie projekty badawcze mogą w ich przypadku liczyć na unijne wsparcie.
Osie wsparcia w ramach nowego programu POIR
Program Operacyjny Inteligentny Rozwój będzie najbardziej interesującą formą wsparcia projektów inwestycyjnych i badawczych realizowanych przez polskie firmy. Zostanie on podzielony na 5 osi priorytetowych. Każdy z tych osi będzie rządziła się indywidualnymi warunkami przyznania dofinansowania oraz m.in. typami preferowanych beneficjentów.
Oś I. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe
Oś II. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach
Oś III. Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw
Oś IV. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego
Oś V. Pomoc techniczna
Oś priorytetowa I: Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe
Przykładowe typy projektów: wsparcie udzielane na realizację prac B+R przez konsorcja naukowo-przemysłowe, wsparcie projektów B+R przedsiębiorstw – od początkowej fazy badań aż do etapu, kiedy nowe rozwiązanie będzie można skomercjalizować w postaci produktu/usługi/technologii/procesu.
Oś priorytetowa II: Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach
Przykładowe typy projektów: Wsparcie wdrożeń wyników prac B+R z wykorzystaniem instrumentów zwrotnych lub mieszanych (dotacyjno-zwrotnych), tworzenie i rozwój infrastruktury B+R przedsiębiorstw, kredyt na innowacje technologiczne.
Oś priorytetowa III: Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw
Przykładowe typy projektów: Wsparcie rozwoju współpracy firm dużych i MŚP na rzecz dzielenia się wiedzą i realizacji innowacyjnych projektów, wsparcie ochrony własności przemysłowej przedsiębiorstw, stymulowanie współpracy nauki z biznesem – bony na innowacje, wsparcie rozwoju klastrów, wsparcie współpracy nauki i biznesu, kształtowanie i promocja innowacyjności jako źródła konkurencyjności gospodarki.
Oś priorytetowa IV: Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego
Przykładowe typy projektów: finansowanie badań naukowych, rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki, wsparcie powstawania międzynarodowych agend badawczych, rozwój kadr sektora B+R, rozwój umiejętności w zakresie zarządzania projektami B+R oraz współpracy z przedsiębiorstwami.
Oś priorytetowa V: Pomoc techniczna – program skierowany do urzędów i instytucji zajmujących się rozdzielaniem dotacji w ramach PO IR.
Jak widać najbardziej interesujące z punktu widzenia przedsiębiorstw będą osie nr 1 oraz nr 2. To wśród nich będziemy najczęściej szukać unijnego wsparcia realizowanych projektów.
Patenty celem priorytetowym programu Inteligentny Rozwój
Do niezwykle istotnych warunków uzyskania wsparcia w ramach programu Inteligentny Rozwój będzie należało także opracowywanie rozwiązań i technologii, które będą następnie zgłaszane do opatentowania. Jest to cel priorytetowy i można mieć pewność, że warunki te będą niejednokrotnie decydowały o przyznaniu dofinansowania. W 2010 r. wskaźnik zgłoszeń patentowych do Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO) w przeliczeniu na milion mieszkańców wynosił w Polsce niecałe 9 sztuk. W tym samym czasie średnia unijna była ponad 13 krotnie wyższa i wynosiła 109. Należy jednak zauważyć że notujemy cały czas tendencję wzrostową w tym zakresie. W latach 2011-2012 liczba polskich zgłoszeń patentowych wzrosła o 32,9% (do 532). Niezwykle cieszy także fakt, że sukcesywnie wzrasta liczba zgłoszeń do Urzędu Patentowanego RP. W 2011 r. zgłoszono 3 878 wynalazków oraz udzielono 1 989 patentów (wzrost o ponad 21% w stosunku do roku poprzedniego). Liderami wśród podmiotów zgłaszający wynalazki są jednostki sfery B+R (instytuty badawcze, szkół wyższych i jednostek PAN). Na drugim miejscu plasują się osoby fizyczne, które osiągnęły wynik 28,6% aplikacji patentowych. Jednak najmniej aktywni są przedsiębiorcy, którzy złożyli w sumie nieco ponad jedną piątą spośród wszystkich wniosków patentowych.
Innowacyjność poparta badaniami, kluczem do pozyskania środków z UE
W latach 2007-2013 dzięki funduszom unijnym zostało zrealizowanych 177 842 projektów o wartości 558 mld zł z czego 311 mld zł stanowiło dofinansowanie z EU. Dzięki temu na co dzień obserwujemy znacząco szybszy wzrost gospodarczy oraz zmniejszenie dystansu rozwojowego dzielącego nas od wysoko rozwiniętych gospodarek europejskich.
Środki na lata 2014-2020, a w szczególności Program Operacyjny Inteligentny Rozwój, pozwolą na realizację największego w historii naszego kraju programu inwestycyjnego i modernizacyjnego. Polski silny przemysł będzie solidną podstawą dla wzrostu gospodarki i dynamicznego rozwoju rynku pracy. Jednak aby sięgnąć po unijne środki z programu Inteligentny Rozwój trzeba będzie wykazać się dużo większą innowacyjnością opartą na badaniach przemysłowych i pracach rozwojowych. Nadchodzące miesiące powinny stać się czasem przygotowania dla wszystkich przedsiębiorców chcących skorzystać z nowego unijnego budżetu. Już teraz należy zrobić pierwsze niezbędne kroki w kierunku pozyskania unijnego wsparcia gdyż za kilka miesięcy może być już za późno.
Przeczytaj również inne artykuły tego autora:
5 dotacyjnych hitów na rok 2015
Ruszają dotacje unijne na szkolenia!
Polska Cyfrowa – dotacje na kompetencje
Jak uzyskać 80 proc. dofinansowania do innowacji?
Harmonogram dotacji unijnych na 2015 dla firm.
Inteligentne specjalizacje kluczem do dotacji.
10 dotacji na innowacje i B+R w 2015 roku.
Nowe Dotacje Regionalne 2014-2020.
10 dotacji dla firm z programu Horyzont 2020 – 77 mld EUR do „wzięcia”.
Dotacje na klastering 2014-2020.
10 Dotacji z Unii w 2014 z największą pulą pieniędzy.
Inteligentny Rozwój – nowy Program Operacyjny. Dotacje unijne 2014-2020.
Wniosek o dofinansowanie – 10 rzeczy, które musisz wiedzieć!
Protest/odwołanie po odrzuceniu wniosku dotacyjnego – 10 rzeczy, które musisz wiedzieć!
Dotacje unijne – 10 najważniejszych zmian w 2014-2020.
Dotacje de minimis na lata 2014-2020.
O Autorze:
Uzyskał tytuł inżyniera na kierunku poligrafia i papiernictwo na Wydziale Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej oraz inżyniera informatyki w Państwowej Szkole Wyższej w Białej Podlaskiej a także ukończył studia magisterskie na kierunku Zarządzanie w Przedsiębiorstwie (wg MBA) na Wydziale Zarządzania Politechniki Warszawskiej. Obecnie zajmuje stanowisko Dyrektora ds. Funduszy Europejskich w firmie ISP Sp. z o.o. (Reprograf Group). Doradza firmom w zakresie możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych w tym dotacji unijnych oraz optymalizacji finansowej inwestycji. Przygotowywał i rozliczał projekty inwestycyjne w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, o łącznej wartości ponad 132 mln zł. Specjalizuje się w projektach inwestycyjnych, informatycznych oraz badawczo-rozwojowych dla branży poligraficznej i produkcji opakowań, autor artykułów, raportów i ekspertyz poświęconych tematyce funduszy unijnych. Jego zainteresowania obejmują także techniki optymalizacji produkcji, business intelligence, elektroniczną komunikację B2C/B2B oraz marketing internetowy i social media.
